Yazılım ile ilgilenenler bilir; chat botları 90’lardan, IRC’nin başladığı zamandan günümüze değin varlar. 1200 cümle konuşan bir tane de ben yapmıştım. Yurtdışından bir hanım arkadaşımız, dedikodu yapmak için de bir tane yazsana, demişti hiç unutmam.
Karşı tarafın yazdığı mesaj içinde bulunan kelime veya kelimeler dışında önce hangi kelimeyi yazdığı da göz önüne alınarak değişken 1200 cümle bilen bir chat bottu. Kendisine isim takmadım. Rasgele nickname’i değişiyordu..
Günümüzde chat botlar
Neyse günümüze dönelim. Chat botlar günümüzde de de: soru / cevap yahut komut / cevap ve yahut sadece duyuruda bulunur şekilde çalışıyorlar.
Kitlelerle karşılaştıkları en yaygın mecralar Twitter ve Facebook. Yüzbinlerce sitede ise online personel yahut online danışman şeklinde insanları taklit ediyorlar. Veya şöyle diyeyim: site sahipleri tarafından insanmış gibi gösterilerek ziyaretçilerin kanmasını sağlıyorlar.
Bunda bir problem yok. Siteye giriyorum biraz inceleyip sağı solu tıklayarak menüde gezerken siteden Ashley “Merhaba” diyor. “Bir süredir sitedesin, indirimli ürünlerimizle ilgilenmek ister misin?” vereceğiniz cevapta “he”, “heyav”, “olur”, “evet”, “neden olmasın” gibi bir tümce geçerse size bir link gönderiyor.
Ashley’e öyle link göndererek cevaplayamayacağı şeyler sorarsanız size bir yöneticinin e-posta adresini yahut telefon numarasını verebilir. Bunu da yapamıyor da yine link gönderir: Mağaza yöneticimize şu formu doldurarak isteğinizi iletebilirsiniz: http://ashleyincalistigiduk.kan/istek formu
Bu tarz konuşma / yazma / diyalog robotları sanal alemde uzun süredir varken dünya devi firmaların daha akıllıca şeyler tasarlamasını bekliyor insanlar. Ancak dünya devlerinin derdi diyalog kuracak robot yapmak değil, satış yapacak robot yapmakta.
Hal böyle olunca da, akılsızlığın dik alası sonuçlar ortaya çıkıyor:
Facebook’un yapay zekalı chat botları
Facebook, sanal bir sanal ağda.. Yani test amaçlı kapalı devre fake bir Facebook ağında müşteri adayları ile robotları buluşturmayı düşünecekken… Para gözlülüğü nedeniyle: ürünleri, müşteri adaylarını ve chat botlarını buluşturmuş.
Gönderiler, reklamlar, sanal mağazalar, beğeniler vs gırla giderken gerektiği yerde botlar nasıl devreye giriyor ve başarılı sonuca nasıl varılıyor; gözlemlenecek.
2 bot tesadüfen birbirleriyle konuşmaya başlamışlar. Yani bilinçli olarak diyaloğa sokulmamışlar.
Mesele de botların logları incelendiğinde ortaya çıkmış.
Satıcı/tezgahtar robot “Bob” karşısındakine:
– 3 kitap
– 2 şapka
– 1 top
Satmak istemiş ancak gerçekleşen satış şu:
– 10 top satışı.
Bob’un karşısında ise “Alice” var. O da satıcı. Ancak bu botlar birbirlerinin satıcı olduğunu bilmiyorlar.
Satıcı/tezgahtar robot “Alice” karşısındakine:
– 1 kitap
– 1 şapka
– 1 top
Satmak istemiş ancak gerçekleşen satış şu:
– 1 kitap
– 2 şapka
– 5 top
Yukarıda olayı biraz açalım:
- Robotlar satmayı hedefledikleri rakamlardan fazlasını satmışlar.
- Robotlar karşısındaki kişinin robot, üstelik satıcı robot olduğunu anlamamışlar.
- Her bir robot diğerinin satış hedefini siparişi sanmış. Her biri de karşı tarafın siparişi arttırması için seçenekli teklifler sunmuş.
- Her bir robot; karşı tarafa satmak istediği şeyi kendinde olmasına rağmen ondan satın almış.
Yani çocuk olsa yapmaz diyeceğimiz şeyleri, orang utan olsa farkına varır, diyeceğimiz şeyleri bu yapay zekaya sahip robotlar yapmışlar, fark etmemişler.
Asıl hedef satış olunca zeka kalmıyor
Çünkü onları yapılandıran mühendisler patronun emrini yerine getiriyorlar: satış yapan robot. Diyalog vs hak getire.
Aslında hata IF Else komutlarında. Excel’de sınır 9 iken 12’ye çıkartılmıştı. Ve düzlem olarak aslında 12 ayrı eğer’i temelde en az 1 hücreye bağlıyor. Olasılıklar 12 üzeri 12 değil yani.
Facebook’un chat botu ise ürün çeşit sayısını ve ürün adet sayısını olasılığa dahil etmiş.
Ve mantık yapılan isteğin sol baştan sıralanmasıyla devam etmiş. Bütünlük veya her isteği ayrı ayrı değerlendirmek zaten akıl ve mantığın çok gerisinde.
Bu botlar arası dil: Botlarda yapay zekanın ne kadar iyi gelişebildiğine bir örnek olmamış.
Söz konusu “dil” olunca ne kadar akılsız olduklarına örnek olmuş.
Yani yapay zekanın “dil” noktasında son 20 yıldır gelişen bir şey olmamış. Ve bu gidişle de 200 yıl kadar daha da olmaz gibi görünüyor.
İşlevsellik noktasında ise karşılıklı sıralı diyalog esnasında botların birbirleriyle anlaşabildiklerini varsaysak bile karşılıklı değil de botlararası diyaloglarda hatta bir kaç konu ve bir kaç bot olsa dahi başarısızlık ve facia ile sonuçlanacağı 1+1=2 kadar net.
-log resmi-
Popülist medyanın şöyle zekiler böyle akıllılar, insanlığın sonunu getirecekler, diye yalandan abarttığı şeyin gerçek logundan ufak bir kesit görüldüğünde bile olayın vahameti ortaya işte bu şekilde çıkıyor.
