Hiç. Bugüne kadar iktisat mezunları bir şeyler yapmış olsa ekonomi bu kadar karmaşık olmazdı. Yine de üniversite öğrencilerinin ve tercih adayların klasik sorularından biri bölümden mezun olunca ne yapacağım oluyor. İktisat ile ilgilenen değerli Karga adayı “Ne vereyim sana?” İktisat o kadar geniş bir alan ki ne siz sorun ne ben söyleyeyim.

Üniversitenin ilk gününden itibaren sıradan bir öğrenim tekniği ile karşılaşacaksın. Evladım iktisat ve ya günümüz Türkçesinde popüler kullanımı ile ekonomi geniş bir bölümdür. Bölüm öğrencileri üniversite öğrenimleri boyunca normal bir lisans eğitimi alırlar. İktisat bölümünde öğretim gösterilmesindeki temel amaç öğrencilerin tamamında sağlam bir teorik altyapı oluşturabilmek ve akabinde bunu uygulamalı alanlarda öğrencilerin gerçekleştirebilmesine yardımcı olmaktır. Diğer bir yandan da ülkemizin hem özel hem de kamu sektörü içerisindeki iktisat alanında çeşitli çalışmalar yaparak ülkemize fayda sağlayacak dinamik bireyler yetiştirmektir. Soruyorum: “Kendine fayda üretemeyen bir birey çevresine nasıl faydalı olabilir?”

Bu bölümü okumayı tercih eden öğrenciler alacakları lisans eğitimi boyunca ekonomik sorunları kavrama ve bu sorunlara çözümleme yeteneğini geliştirecek ve bunların yanı sıra ekonometrik ile istatistiki yöntem gibi kavramlar ile karşılaşarak ekonominin asıl yüzü de denilen teknik yüzünü göreceklerdir. Bölüm içerisindeki derslerin de büyük bir kısmı yine iktisat ve iktisadi bilimler ile alakalı olacaktır. Teknik ve taktik kovalarken kendinizi bir değişim süreci içinde bulabilirsiniz. İktisadi yöntem ve analizler hayatın içinden gelen tecrübelerin birer sonucu olduğu için bakış açınızı ve gözlem yeteneğinizi etkileyebilir. Etki tepki meselesi derken belki o esnada kendinize faydalı bir şeyler üretebilirsiniz.

Artık günümüzde çoğu iktisat bölümü okuyan öğrencilerin aldığı genel dersler bellidir. Bunları başlıca İktisat teorisi, İktisat tarihi, İktisat politikası, İktisadi Gelişme ve Uluslararası iktisat gibi ana başlıklar ile sıralayabilmemiz mümkündür. (İktisat bölümü öğrencilerinin hangi dersleri alacağına aşağıdaki başlıkta kısaca ve detaylıca tekrardan değinilecektir.) Elbette bunların yanı sıra lisans öğrencinin alması gereken bazı zorunlu dersler de bulunmaktır. Yine bu alınması gereken zorunlu dersler de İktisat bölümü öğrencilerinin programına dahil edilebilmektedir.

İktisat bölümü için uygun muyum?

İktisat bölümü arasında oldukça popüler bir söz vardır “Dünyayı iktisatçılar yönetir” bir söz hem doğru hem de tamamen yanlış olabilir mi? Aslında bu söz kısmen doğru kısmen de yanlış denebilir. Gerçekten bir iktisatçının olması gereken temel yeteneklere sahipseniz ve bunu eğitiminiz  ile de taçlandırabiliyorsanız evet,  günümüz dünyasında gerçekten siz de dünyayı yönetmeye  aday bir iktisatçı olabilirsiniz.

Fakat yetenekleriniz iktisadi bilimleri size işaret etmiyorsa o zaman bu söze inancınızı kaybedebilirsiniz.  Nitekim sadece yüksek gelir kaygısı ile giriş yapacağınız bölüm şuan tüm dünyanın en zor bölümlerinden birisidir. Bu bölüme giriş yapacaksanız öncelikle bazı temel kriterlere uyup uymadığınızı ilk etapta incelemeniz gerekiyor.

İktisat bölümü içerisinde başarılı olabilecek kişilerin ilk önce sayısal düşünme yeteneğine sahip olması ve bunu aktif bir şekilde zorlanmadan kullanabilir olması gerekir. Tabii, bunun yanı sıra birçok teorik düşünceyi anlayabilmeniz ve hatta bunları yeri geldiğinde açıklayabilmeniz gerekmektedir.  Sadece bunlar değil, sayısal yeteneklerinizin çok iyi olması sizi çoğu zaman kalifiye bir iktisat mezunu yapmaz. Nitekim tüm bunların yanı sıra yeri geldiğinde gerçekten kendinizi ifade edebilme gücünüzün de olması gerekiyor. Tüm hepsinin siz de olduğuna inanıyorsanız, evet siz bir iktisatçı olabilirsiniz demektir.

İktisat bölümünde hangi dersler görülür?

Eğer bu yazıyı baştan sona doğru okumaya başladıysanız en üst başlığımızda bu konuya hafiften değindiğimizi de muhakkak hatırlıyorsunuz demektir. Şimdi bu dersleri biraz daha geniş bir açıyla mercek altına alacağız. Bu bölümde ekonominin esasları olarak kabul edilen mikro iktisat, makro iktisat, uluslararası iktisat, banka ve finans, para teorisi, büyüme ve kalkınma gibi birçok farklı ders göreceksiniz. Ayrıca iktisat bölümünde istatistik ve analizlerin de en önemli noktalardan birisini olduğunu unutmayalım. Yine tüm bu derslere ek olarak eğer gününüz şartları içerisinde alınması gereken zorunlu dersler varsa bunları almanız ve ek olarak bazı seçmeli derslerin programınıza dahil edilmesi gerekebilir.

İktisat mezunu olmak ve çalışma alanları

İktisat ile ilgili lisans alanınızı başarıyla sonlandırmanızın ardından bölümünüzün lisans diplomasını almaya hak kazanırsınız. Bu diploma ile birlikte bu bölümü bitiren kişilere artık resmen “iktisatçı” unvanı verilir. Elbette mezun olan her kişinin en iyi şekilde ekonomi tarihini bilmesi, teorik olarak konulara hakim olması ve sorunları en hızlı şekilde çözebileceğine kendine inanması kişinin bu alanda ne kadar başarılı olacağını belirleyen temel esaslardır. Bu alandan sonra iktisat mezunu ne yapar konusunu işleyeceğiz ve hangi alanda hangi pozisyonlarda görev alabileceklerine yakından bakacağız.
İktisat mezunu özel sektörde ne yapar?

İktisat bölümünü başarılı bir şekilde bitiren ve bu mesleği yapmak isteyen kişiler diğer birçok alana göre çok daha fazla şanslılardır. Nitekim ekonomi günümüz dünyasının ve toplumların en büyük gerçeklerinden birisi arasında yer alıyor. Bu nedenle hem özel sektör içerisinde hem de kamu sektörü içerisinde bir iktisat mezununun iş bulması çok daha kolay olabilmektedir.  Her ne kadar burada biz sınırlı alternatifleri sıralayacak olsak da aslında bir iktisat mezununun alanı çok daha geniştir. İstediği taktirde diğer bir alana kayabilmesi ve akademik alanda çalışmalar gerçekleştirebilmesi de mümkündür.

Özel sektör alanında iktisat mezunlarını en çok ekonominin temel kullanım alanlarından birisi olan bankalarda görebilmemiz mümkündür. Birçok iktisat mezunu artık günümüzde özel bankalarda müfettiş, denetimci ve uzman yardımcılığı gibi sınavlara tabii tutulmaktadır. Bu sınavlardan elde edilen başarı ile de söz konusu olan pozisyonlardan birisinde işe başlamak ve rahat bir iş hayatına sahip olabilmek mümkündür. Diğer yandan bu kişilerin iş hayatlarında gösterdikleri başarılar ile yükselmelerinin de oldukça basit olabileceğini söylemek gerekiyor.

Bunların yanı sıra iktisat mezunlarının en yaygın şekilde iş bulabilecekleri diğer merciler araştırma kuruluşları ve ayrıca şirketlerdir. Bir iktisat mezunu özel sektörde yerli veya yabancı bir şirkette iş bulabileceği gibi aynı şekilde uluslararası birçok şirkette de kendisine alanı ile ilgili pozisyonlarda iş bulabilmektedir.

İktisat mezunu kamu sektöründe alanında ne yapar?

Tıpkı özel bankalarda olduğu gibi aynı şekilde devlet bankaları da iktisat mezunlarının istihdam edildiği başlıca kurumların arasında yer almaktadır. Özel sektörde olduğu gibi yine devlet ile çalışmak isteyen iktisat mezunlarının da bazı sınavlara girmesi ve derece yapması gerekmektedir. Böylece devlet kendi kanadı içerisinde daima en iyi elamanları işçi olarak toplayabilmektedir. Sınavlar ile aranızın iyi olacağına inanıyorsanız ve iktisat lisans eğitiminizi gerçekten başarı ile bitirdiyseniz diğer birçok lisans alanına göre devlet içerisinde kısa sürede atanma alabilmeniz mümkündür.

Kamu alanında  iktisat mezunlarını sadece devlet bankalarında iş olanakları beklemiyor. Ek olarak bir çok araştırma kurumlarına da atayabilmektedir. İktisat mezunlarının kamu sektörü ile ilgili olarak en etkili şekilde iktisat mezunlarının görev yaptığı alanlar ise uluslararası piyasalar ve kurumlardır. Tabii bir yükseköğretim kurumu içerisinde de bir iktisat mezunu görev alabilmektedir.

İktisat mezunları için yüksek lisans ve doktora seçenekleri nelerdir?

İktisat lisans eğitimini başarıyla tamamlayıp diplomalarını aldıktan sonra bu kişilerin ayrıca yüksek lisans doktora ve akademik kariyer yapabilmeleri gibi şansları da vardır. Lisans eğitimini tamamlayan öğrenciler iktisat, işletme ve siyaset bilimi gibi bir çok alanda yüksek lisans öğrenimi tamamlayabilmektedir. Akademik alanda ise iktisat mezunları yine birçok araştırma kurumu içerisinde ya da yükseköğretim veren kurumlarda görev alabilme şansına sahiptirler.

Yazımız içerisinde söylediğimizi bir kere daha tekrar etmek gerekirse iktisat mezunları en geniş çalışma alanına sahip olan alanların birinden mezundurlar. Her bölümde olduğu gibi önemli olan sizin kişi ve kurumlara neler sunabileceğinizdir.