: Selam 🙏

: Tabi olur, heyecanlıyım. Benim için ilk olacak böyle bir röportaj

: İlk defa bir röportajda bu kadar gerildim. İmla hatası yapmamak için 10 kere okuyorum 😂

: Ben ilk 6 yaşında başladım. O yaştan beri bilgisayar hayatım var. İlk okulda bilişim ağırlıklı bir okulda geçirdim. Sonra lise’de bilişim ve web programlama bölümü okudum. Üniversite’de yazılım oldu. Neresinde tanıştığım bilinmez yani.

: Dijital hayatımın hep içinde oldu, benim böyle ayakkabım olsundan daha çok yeni bilgisayarım olsun istiyordum.

: Enes Usta, 22 yaşında girişimci diyebilirsin. Girişimlerimi yaparken kendi kendime öğrendiğim şeyler. Bir meslek haline geldi. Yurt dışında öğrendiğim şeyleri Türkçeye çevirip paylaşıyordum. Sonrasında bunu video içerikler halinde yapmaya başladım.

Bunu yaparken o kadar fazla bilgi öğrendim ki. Bu artık benim mesleğim haline dönüştü. Kendi öğrendiklerimi anlatmak beni eğitmen yaparken, öğrendiklerimi uyguladığımda ise dijital pazarlama uzmanı oldum.

: Şu an markalara dijitalde 360 derece danışmanlık ve ajans hizmeti veriyorum. Hikaye aslında birbirini tamamlayıcı şekilde gelişiyor.

: İlk olarak lisede, sonrasında yurt dışına çıkmamla çok şey şekillendi diyebilirim.

: Bir bilgiyi aktarmak için onu çok iyi bilmek gerekiyor. Ben anlatacağım şeyleri önce öğreniyorum ya da bildiğim şeyleri anlatıyorum. Anlatmak çok farklı bir durum bide. Beni eğitim vermeye ya da anlatmaya iten şey şu oldu. Eski hocalarımdan birisi dedi sen konuşmayı seviyorsun. Git kendine YouTube kanalı aç enerjini oraya harca.

: Ben kendi kendime başladım, kendime hiç bir zaman eğitmen demedim. Toplum bana bunu dedi, ben video çekiyor ve paylaşıyordum. Bir baktım herkes artık Enes hocam demeye başlamış. Şirketler çağırmaya başladı, üniversiteler çağırmaya başladı. Sonrasında kendi kendime eğitmen olmuşum. Bu durum aslında bana yanlış geliyor.

: Yani bu şekilde eğitmen olunmamalı, bunun akademik eğitiminin alınması gerekiyor. Ben anlatırken bile bir çok yanlış var. Eğitmen olmak zor bir durum halen öğreniyorum.

: Ama bizim ülkemizde bu tip şeyler anlatılmadığı için. Ben anlatılınca kahraman gibi oldum. Ajanslar, şirketler ya da bilir kişiler, bildiklerini hiç bir zaman anlatmadılar.

: Bir de bu eğitim işi bizim ülkede biraz farklı işliyor. Şimdi buna çok kızacaklar ama olan bu. Kişiler buradan para kazanmak için yapıyor. Şimdi diyeceksiniz sende para ile satıyorsun? Evet ama ben eğitim satıyorum yani aldığınızda öğreniyorsunuz.

: Fark nedir? Şu an seminerler ya da eğitimlere bakarsanız. Anlatan kişiler hep şirketlerin x bölümünde yönetici olanlar. Sizde bu şirketler neden bunu yapıyor? Semineleri neden seo ajansları yapıyor? 😉

Siz gidiyor ve sizin işinize yaramayan tüm bilgileri dinliyorsunuz VE diyorsunuz ki ben bunu yapamam. Onlarda diyorki bak öğrettik yapamazsın gel bizimle çalış.

Şu an piyasada olan tüm kurumların, kişilerin ya da oluşumların hepsinin kendi ajansı var? Bu iş aslında bir reklam modeline dönüştü.

: Ajans olarak 1000TL reklam bütçesi harcamak yerine eğitim verelim. Reklam yapalım gelsinler (potansiyel müşteri) daha ne kadar güzel olabilir

: Beni şu yüzden çok sevmezler. Bir esnaf düşünün 1000 – 2000TL parası var. Bu adam internetin İ’sini bilmiyor. Gidiyor ajansa adamın tüm parasını alıyorlar. Bende bu küçük esnaf kendisi yapsın diye anlatıyorum. Büyük şirketler zaten büyük ajanslar ile çalışıyor.

Doğal olarak çiğ köfteci gibi olan ajansların işine gelmedi bu durum. O yüzden biraz sıkıntıya düştü herkes. Şirketler konuya hakim değildi. Belki yine değil fakat artık kanmıyorlar. Bu neden böyle diye soru sorabiliyor artık.

: Hiç bir zaman şunu iddia etmiyorum ve doğru bulmuyorum. Bu eğitimi alıp şirketler kendisi içeride yapsın. Bu mümkün değil zaten. Kariyer planı olan birisi marka tarafında çok çalışmaz.

Benimde ajansım var ve bu mümkün değil. Ben bütçesi olmayanlar kendisi yapsın istiyorum. Çünkü her iş için 30 kişi çalışmıyor. Büyük bir şirket için kampanya ya da yönetim yapmıyorsanız. 30 kişilik bir ajansla çalışmanıza gerek yok.

: Küçük ölçekli işletmelerin dijitali öğrenmesi için daha neler yapılabilir? Sadece eğitimlerle mümkün olmadığı kesin.

Burada kendileri denemeleri gerekiyor. İşin tamamı deneyip görmek. Nasıl oluyor görmek. Etkisini, etkileşimini ve geri bildirimi.

: Dijitalde 360 danışmanlık almıyorsanız. Ajanslarla masaya oturmak tamamen zarar.

: Performans ajansı ile görüşüyorsunuz. Dünyayı onlar kurtarıyor.
SEO Ajansı ile görüşüyorsunuz. Her şey onların elinde.
Sosyal medya ajansı ile görüşüyorsunuz. Battınız diyor 🙂

: 3 seneye hiç birisi kalmaz zaten. Bir büyük müşteri kaybedersen, diğer büyük müşterilerden de kayıp yaşıyorsun. O yüzden çoğu batacaktır.

: Kriz durumlarında herkes daha fazla harcar aslında. Eticaret’te çok etkisi olmaz açıkcası. Dolar 2 katına çıksa bile ads maliyetleri o kadar hızlı 2 katına çıkmaz. Yani dolar çıktığında eticaret şirketleri fiyatları 1 saniyede 2 katına çıkartır. Ads maliyeti aynı kalır, maliyet aynı kaldığı için 2 katı reklam çıkar.

: Dövizin çıkması ülke için kötü. Fakat burayı fırsata çevirebilirsiniz dijitalde.

: Çoğu şirket Türkiye reklamlarını kapatıp, yurt dışı reklamlarını 3 katına çıkardı.

: Eskiden 1 liraya üretip 2 liraya satıyordu. Şimdi 1 liraya üretip 10 liraya satıyor. Tamamı katar, dubai, birleşik arap emirliklerine yoğunlaştı diyebilirim.

: Boykot olayından dolayı yine yerli mecralar kazanıyor.

: Bu duruma en çok sevinen ekşi sözlük ve onedio olmuştur galiba.

: Influencer marketing en ucuz reklam modeli zaten.

: Düşünün 1 Infleuncer ortalama 20.000 TL’ye proje yapsın.

: Yurt dışı şirketi için bu 5.000 dolardı eskiden.

: Şimdi 2.500dolar

: Daha az para, daha fazla verimlilik anlamını taşıyor artık.

: Türkiye’de dijitale en fazla parayı harcayan şirketler yine yurt dışı şirketleri.

: Ucuz ve verimli

: Bir marka için en iyi şey 😂

: Ama Influencer olmayanlar için bu paralar çok geliyor.

: Mesela 1m takipcisi olan birisi 150.000TL’ye iş yapıyor.

: Herkes diyorki o paraları nasıl kazanıyorlar filan.

: Marka aynı etkileşimi görmek için platformlara 10 katı para harcıyor.

: Marka için çok ucuz rakamlar bunlar ve verimliliği iyi.

: Markalar için reklamlar şöyle. Ürün var mesela gösterdiniz. Kullanıcılar görüyor, inceliyor, güven kazanması lazım, karşılaştırması lazım vs. vs. diye gidiyor.

: Fenomen çıkıyor diyorki bu ürün iyi gidin alın. Tüm aradaki süreçler gidiyor.

: Pazarlama değil, direk satış. Net aslında. Infleuncer ve ürün bir birine yakınsa ürün satılıyor.

: YouTube bir sosyal medya platformu değil. Para kazandırma platformu

: Sosyal medya platformlarında olan hiç bir şey yok.

: Chat yok, timeline yok, etkileşim yok.

: Fenomen ve siz varsınız sadece. Paylaşım yapılacak tek şey ona yorum.

: Hiç bir rakibi yok, en büyük platform diyebilirim. Para dönüyor içeride. İnanılmaz rakamlar.

: Dizilerin kazandığı paralar özellikler. TV’den daha fazla.

: Çok değişik bir platform. Dinamikleri diğerleri gibi değil.

: Kullanmıyorlar.

: Markaların kullanmak için içerik üretmeliler.

: Markalar için YouTube sadece bir mecra

: Bir reklam filmi ya da kampanya yapıyorlar, bütçenin bir kısmını da buraya harcıyorlar.

: İçerik üreten tek marka sanırım ING Bank var onun dışında Unilever’in bir iki projesi vardı.

: Zaten yerli bir marka yok içerik üreten

: Para halen en fazla offline için harcanıyor. 10 yıl daha böyle olacağını düşünüyorum. 10 yıl sonra en fazla para dijitale harcanacak.

: O yüzden dijitalin her hangi bir noktasında bulunmak önemli.

: 3D teknolojisinde bulunmak bence gelecek için çok önemli.

: Dijital pazarlama içinde söyleyeceklerim, daha çok yeni. Dünya içinde yeni, Türkiye içinde

: Geleceğin orada olduğunu düşünüyorum

: hem fiziksel – hem dijital olarak

: VR ve 3D printer

: Ucu olmayan bir alan her şey yapılabiliyor 🙂

: Her gün çok başarılı isimler çıkıyor. Fakat hızlı tüketiyoruz. Artık birisinin öyle olması için inanılmaz şeyler yapması lazım. Yer çekimini şimdi bulsaydık sanırım 3 gün etki alanı olurdu.

: O yüzden çıkar mı bilmiyorum 🙂 Ama illa ki çıkacaktır. Ne manyak değişik şeyler çıkıyor hiç birisini duymuyoruz.

: Steve Jobs tabi ki

: adam inanılmaz 👑

: Adamın adı Steven Jobs bu arada bilmeyenler için 🙏

: Size bir video linki ile konuyu özetlemiş olayım o zaman.

: İlk 30 saniye

: Ama yine benim hayatımda 1.sırada Isaac Newton var.

: 3 yıl sonrasını söyleyeyim ben sana.

: Sahilde uzanmış, yüzüme rüzgar vuruyor ve güneşleniyorum.

: 😎

: Olur hadi

: Da Vinci Code

: Melekler ve Şeytanlar

: Yeşil

: Ülke: Panama

: Şehir: NewYork

: Caminar. İspanyolca yürümek demek.

: Motivasyon

: 😎

: Uyumadığım tüm vaktimi

: Hep online’ım

: benim bütünüm

: Facebook

: Whatsapp

: 10 üzerinden 10 🎊🎉

: Çok keyifliydi

: Okan İrtiş

: Cenk Çiğdemli

: Bir sürü sayabilirim

: 50 kişi sayabilirim 🙂

: Herkes kendisine yakın gördüklerini takip etmeli.

: Neyin faydalı ve neyin yararlı olacağını keşfetmeli

: Tavsiye listeleri zaten yüzlerce var

: O yüzden klişe şeyler tavsiye etmek istemiyorum

: Görüşmek üzere 😇